Tienermoeder en gezag

In 2018 telde Nederland 1.984 tienermoeders. Een tienermoeder kan, net als een volwassen moeder, feitelijk voor haar kind zorgen en zij is juridisch ouder van haar kind.

Juridische verschillen tienermoeder en volwassen moeder

Er is juridisch gezien echter wel een verschil tussen een tienermoeder en een volwassen moeder: tienermoeders kunnen geen gezag uitoefenen over hun kind. Dit houdt in dat een minderjarige moeder haar kind niet kan verzorgen en opvoeden met dezelfde rechten en plichten als een gezaghebbende ouder. Een minderjarige moeder kan wel het ouderlijk gezag over haar kind verkrijgen door de kinderrechter te verzoeken haar meerderjarig te verklaren. De kinderrechter zal het verzoek tot een meerderjarigheidsverklaring slechts toewijzen indien de minderjarige moeder reeds 16 jaar oud is en de toewijzing wenselijk is in het belang van moeder en kind.

Meer over gezag en voogdij

Verzoek tot een meerderjarigheidsverklaring

Het verzoek tot een meerderjarigheidsverklaring kan door de minderjarige moeder zelf worden ingediend, alsmede door de Raad voor de Kinderbescherming. De Raad voor de Kinderbescherming heeft hiervoor schriftelijke toestemming nodig van de minderjarige moeder. Ook voor de bevalling kan een verzoek tot meerderjarigverklaring worden ingediend, zelfs als de minderjarige moeder op dat moment nog geen 16 jaar oud is. Voorwaarde is dan dat haar bevalling wordt verwacht op een moment dat zij reeds 16 jaar oud is. De kinderrechter zal in een dergelijk geval pas op het verzoek beslissen nadat het kind geboren is, of als de minderjarige moeder op het moment dat zij het verzoek doet nog geen 16 jaar oud is, nadat zij 16 jaar is geworden.

Indien de kinderrechter de minderjarige moeder meerderjarig verklaart, wordt zij meerderjarig vanaf de dag waarop de beschikking van kracht wordt. Als op dat moment nog niemand het gezag over haar kind uitoefent, verkrijgt zij van rechtswege het gezag. Ingeval wel iemand het gezag of de voogdij over haar kind uitoefent, dan wordt het gezag aan haar toegekend.

Wenselijkheid van de meerderjarigheidsverklaring in het belang van moeder en kind

Aan het vereiste van ‘de wenselijkheid van de meerderjarigheidsverklaring’ in het belang van moeder en kind is door de rechtspraak nader invulling gegeven. Zo wordt gekeken naar de mate van rijpheid van de minderjarige moeder om de verantwoordelijkheid van het gezag aan te kunnen, omdat uitoefening van het gezag meer omvat dan alleen de feitelijke verzorging van het kind.

Uit de jurisprudentie blijkt dat toewijzing van het verzoek niet wenselijk is in het belang van moeder en kind wanneer de minderjarige moeder niet in staat is om voor haar kind te zorgen of indien zij daarbij in overwegende mate hulp nodig heeft van anderen, zoals Bureau Jeugdzorg. Daarnaast hecht de kinderrechter voor toewijzing van het verzoek veel waarde aan een positief advies van de Raad voor de Kinderbescherming en aan de instemming van belanghebbenden, zoals de ouders van de minderjarige moeder. Tevens blijkt uit de jurisprudentie dat het ouderlijk gezag mede de plicht voor de ouder omvat om de ontwikkeling van de banden van het kind met de andere ouder te bevorderen. Daarom betrekt de kinderrechter bij zijn oordeel ook de mate waarin de minderjarige moeder de vader van het kind bij de verzorging en opvoeding wil betrekken.

Advocaat tienermoeders

Ben jij een tienermoeder en wil je verzoeken om een meerderjarigheidsverklaring, dan kan je een beroep doen op ons kantoor. AB advocaten heeft de benodigde kennis en ervaring in huis om je bij te kunnen staan.

Neem contact met ons op Onze advocaten

Dit artikel is geschreven door:
mr. R.A.H. (Renske) Vullings