Geen wettelijk omgangsrecht met kleinkinderen voor grootouders

Grootouders hebben geen wettelijk omgangsrecht met kleinkinderen. Betekent dit dat grootouders niet het contact met hun kleinkinderen kunnen afdwingen voor de rechter? Dat kunnen grootouders wel degelijk!

Nauwe persoonlijke betrekking tot het kind

Het verschil met de ouders van het kind zit in het feit dat een ouder een recht heeft tot omgang (een contactregeling of verdeling van zorg) met het kind. Grootouders hebben het recht tot omgang (contact) met het kleinkind te verzoeken aan de rechter als zij ‘in nauwe persoonlijke betrekking’ tot het kleinkind staan. In de praktijk komt dit vereiste van een ‘nauwe persoonlijke betrekking’ erop neer dat alleen grootouders die al structureel en frequent contact hadden met het kleinkind een recht tot omgang toegewezen kunnen krijgen. Als een grootouder bijvoorbeeld structureel één dag per week op het kleinkind past, dan gaat de rechter uit van een dergelijke ‘nauwe persoonlijke betrekking’ tot het kind. De grootouders kunnen dan hun omgangsrecht met kleinkinderen voorleggen aan de rechter.

Meer over omgangsregeling

Niet altijd toewijzing verzoek tot omgang kleinkind

Het wil echter niet zeggen dat als je als grootouder in een dergelijke ‘nauwe persoonlijke betrekking’ tot een kleinkind staat, de rechter altijd het verzoek tot omgang zal toewijzen. Ook daarin zit een verschil met een ouder die om omgang met het kind vraagt.

Bij grootouders vindt in de praktijk een grotere belangenafweging plaats. In de jurisprudentie komt men verschillende voorbeelden tegen van redenen waarom een rechter omgang van een grootouder met een kleinkind afwijst. Een voorbeeld is de situatie dat ouders in een ‘vechtscheiding’ zitten en gezien wordt dat het kind al klem zit in die strijd tussen ouders over de zorgregeling over het kind. Een rechter kan in dat geval oordelen dat een extra verplichting voor het kind om ook nog een contactregeling te hebben met de grootouder(s) te belastend is. Een ander voorbeeld is de situatie dat de ouders in onmin leven met de grootouders. Dan kan het gebeuren dat het kind bij een verplichte omgangsregeling wordt geconfronteerd met de slechte verhouding tussen ouders en grootouders. De rechter kan oordelen dat ook dit te belastend is voor het kind.

De rechter maakt aldus een belangenafweging tussen het belang van het kind bij contact met de grootouder(s) en de belasting die dit voor het kind en de ouders oplevert. Het ‘belang van het kind’ is hierbij leidend.

Geen wettelijk geregeld recht tot omgang van grootouders met hun kleinkind(eren)

Medio 2016 schreef de minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur in een brief aan De Tweede Kamer dat hij niets ziet in een wettelijk geregeld omgangsrecht van grootouders met hun kleinkinderen. Minister van der Steur wijst in zijn brief aan de Tweede Kamer op het geval van een complexe echtscheidingssituatie tussen de ouders en op het feit dat het mogelijk dan niet in het belang van het kind is om in dit soort gevallen ook nog de grootouders meer rechten te geven. De Minister beschrijft eigenlijk dus al de geldende rechtspraak hieromtrent.

Maatwerk recht tot omgang van grootouders met hun kleinkind(eren)

Het is mijns inziens goed dat een rechter een belangenafweging kan maken over het recht op omgang tussen grootouders en kleinkinderen, omdat dan ‘maatwerk’ mogelijk is. Geen enkele zaak is immers hetzelfde.

In één van bovenomschreven voorbeelden kan het ook voorkomen dat de rechter juist het verzoek van de grootouders toewijst, omdat het de mogelijkheid biedt voor het kind om tot rust te komen bij de grootouders en dan even niet geconfronteerd te worden met de strijd tussen ouders. In de praktijk is te zien dat een rechter in beginsel van mening is dat een kind recht heeft contact te onderhouden met zijn of haar familie. Doorgaans wordt de positie van de grootouders in het leven van een kind belangrijk gevonden. Vooral gezien de huidige tendens in de maatschappij dat grootouders vaak een vaste oppasdag hebben en ouders dus een stukje van de zorg over het kind al bij de grootouders neerleggen.

Feit is helaas wel dat als je als grootouders nog niet frequent contact hebt met je kleinkind het niet mogelijk is (en, gezien de brief van de Minister, blijft) om contact via de rechter af te dwingen. Dan ben je als grootouder afhankelijk van de wil van de ouder(s).

Onze advocaten

Juridische hulp voor grootouders

Als u als grootouder(s) juridische hulp nodig heeft bij een verzoek tot een omgangsregeling met een kleinkind, dan kunt u een beroep doen op ons kantoor. AB advocaten heeft de benodigde kennis en ervaring in huis om u bij te kunnen staan. Dit kan op basis van het uurtarief (inclusief btw) of een vaste prijsafspraak.

Neem contact met ons op Kosten advocaat omgangsregeling

Dit artikel is geschreven door:
mr. R.A.H. (Renske) Vullings